Seculum quartum ab anno 300 ad 400 De
Constantino Magno Imperatore – 306
Constantinus S. Helenae filius, Imperaator Maximus & felicissimus quamuis occupatissimus in Imperio Orbis terrae gubernando, quod suscepit anno Dom. 306 & tenuit usque ad 337 scripsit tamen multas Latinas orationes, earumque magnam partem recitauit, Eusebio teste libro 4 de vita Constantini, cap. 29. Una tantum nunc superest, scripta ad Sanctorum coetum, cuius meminit idem Eusebius lib. 4 cap. 32 de vita Constantini, atque eadem excudi solet post ipsos libros de vita Constantini. Oratio sane pulchra & lucu- lenta de Christi aduentu, & diuinitate; ubi etiam cap. 18 inseruntur carmina Sibyllae Erythraeae, quarum literae capitales reddunt hanc sententiam: »Iesus Christus, Dei filius, Seruator, Crux«. Scripsit etiam idem imperator epistolas multas, quarum aliquae extant tum in hist. Eusebii, tum un libris de vita Constantini proprio labore & studio scribebantur, ut diximus.
De Eusebio Caesariensi – (326)
Eusebius Pamphili episcopus Caesariensis, tempore Constantini Magni floruit, scripsit plurima ex quibus haec nunc extant:
De evangelica praeparatione, lib. 14
De Euangelica demonstratione, 10
De Historia Ecclesiastica, 10
De vita Constantini, 4
Aduersus haeresim Hieroclis, 1
De Philosophorum dissensione, 1
Chronicum interprete S. Hieronymo.
Ex his, libri de praeparatione & demonstratione Euangelica imperfecti sunt. Scripsit enim Eusebius, teste S. Hieronymo de Script. Eccles., De prae- paratione lib. 15. De demonstratione lib. 20. Nunc autem illi sunt 14 ist sunt 10. Historiam Eusebii Ecclesiasticam Ruffinus vertens, libros nouem confecit, quibus duos ipse addidit. Sed Io. Chrustophorsonus in sua interpre- tatione libros decem esse ostendit, quot etiam S. Hieronymus numerauit. Cae- terum Ruffinus non ad verbum vertit, sed aliqua addidit, aliqua detraxit. Hanc historiam Gelasius inter apocryphos libros retulit, fortasse ob nimias laudes Origenis.
Scripsit praeterea Eusebius sub nomine S. Pamphili martyris Apologiam pro Origene, quamuis enim S. Hieronymus in libro de script.
