allegorice significatur, quod iudaei propter peccata sua essent futuri paucis
et abiectissimi inter gentes sine regno, et sacerdote, ut hodie videmus.
et quidem quod primogenito deberetur duplicia patet ex
deuteron 21.[1] quod etiam regnum, et sacerdotium docet
hoc loco Hieronymus, et est communi hebraeorum sententia.
et chaldaica parphrasis hoc loco idem habet.
v.3. tu fortitudo mea. quia in filiis generandis ostenditur patris
robur. vel quia filii defendunt, et tuentur patrem, et conservant
eius progeniem. unde etiam dicitur radix parentum, et steriles dicuntur
eradicatae. Principium doloris mei. אוֹן significat
fortitudinem, et laborem. hinc certae variae versiones,
chaldea tu principium fortitudinis meae; graeca tu prin
cipiumfiliorum meorum; Hieronymus tu principium doloris mei.
possunt conciliari si dicamus, hic dolorem significare
anxietatem, quam capiunt patres pro filiis, ut illis ?
??. sic enim idem est tu principium doloris, et princi
pium filiorum; et etiam principium fortitudini, quae in creatione filiorum
ostenditur. et est repetitio superioris modo hebraico.
unde falsa est Ruperti et aliorum expositio, quae per dolorem
intelligunt dolorem, quam cepit jacob de peccato Ruben.
v.3. prior indonis, maior in imperio. hebraice excellentia
altitudinis, excellentia fortis. ubi significatur principatus
regis debitus primogenito. ut etiam chaldaica paraphrasis
exponit. 70 verterunt,durus ad ferendum,
durus et pervicax. forte enim legerunt יָתֵר po clavus,
---page break---
- ↑ Deut, 21,17
