Page:Romani Collegii Societatis Jesu Musaeum Celeberrimum 1678.pdf/66

CAPUT VIII.
Mundi Subterranei fructus.
AMpla, vaga,Mundo inter reliqua divinae providentiae beneficia magnae Matri Naturae elargita, utilissima hic occurrit materia. Omnium quippe, quae in subterranei Mundi visceribus partum speces producuntur, videlicet omnis generis Metalla, Mineralia, Succi, Fluores quotquot hinc inde in diversis Mundi partibus eruuntur, hoc in Museo rara magno numero conspiciuntur. Accedunt rei lapidariae diversae species, quibus solers ars Naturae simia, variarum formarum et colorum splendorem conciliat;unde in varium ornatum generis humani, et luxum Magnatum pretiosè affumuntur, et conservantur.
Quanta porro Mundi mineralis, seu subterranei sit varietas et utilitas, omni momento necessarius metallorum usus, et Mineralium multitudo et varietas luculentur docet, et Hermetica Schola indies miratur, quae rigorofiori indagationi, et examini rerum naturalium, seu Compositorum Physicorum solutioni intenta, quotidiano experimento novas formas comperit, inducit, et separatione in alias species mutat, et sedulo labore per diversas operationes omne mixtum corpus physicum in sua principia, Sal, Sulphur, et Mercurium reducit, modo calcinatione solvendo, aut exttractione separando, aut amalgamatione indurando, aut praecipitatione diversimodè praeparando, stratificando, cimentando, commiscendo, fumigando per vaporum, aut siccorum, aut humidorum electionem; item per diversas ignitiones cinefaciendo, aut reverberando, aut demum per diffectionem, aut evaporationem segregando; hinc diversa salia, essentiae, spiritus, tincturae tum fixae, tum volatiles. Hoc in capite, nomine mineralium omnia fossilia comprehenduntur indifferenter, metalla, semimineralia, et lapidea. Quare ne diutius te detineam, contextum Catalogum variorum Mineralium, quae hic in suis loculis disposita videntur, breviter et succincte describo. Quae omnia jussu Caefaris ex mineris Hungariae et Boemia ad Authorem transmissa fuerunt.
Est igitur
1. Massa Minerae argentei coloris, pellucida, ex qua sulphur conficitur.
2. Minera Cadmia vulgo Germanicè [...]/ ex qua Arsenicum sit.
3. Minera stagni, ex profundissimis terrae visceribus eruta; ex quo Author in libro Lucis et Umbrae, specula argentea fieri docet.
4. Marcasita. Nota tamen, quodlibet metallum suam habere Marcasitam, uti fusè docetur in Mundo Subterraneo.
5. Cobaltum, ex quo fit Marcasita artificialis.
6. Plumbum purum.
7. Sulphur ex plumbo excoctum.
8. Minerale aeris, argento et plumbo temperatum.
9. Minerale aeris, argentei coloris.
10. Minerale aeris, atri coloris.
11. Metallum argenteum.
12. Excrescentia mineralis in formam Amethystorum, miro naturae ludibrio effictum.
13. Aes factitium ex Alumine, et Cupreo liquore.