De Vvillelmo Malmesberiensi – 1130
Vvillelmus, seu Gulielmus, Monachus Anglus, dictus Bibliothecarius & Mal- mesberiensis, vixit eodem tempore, quo praedicti quatuor scriptores. Scipsit li- bros quinque de rebus gestis Regum Anglorum, usque ad Henricum primum. Item historiae nouellae libros duos. Denique de rebus gestis pontificum An- glorum libros quatuor.
De Henrico Utidoniensi – 1140
Henricus Utidoniensis scripsit historiam Anglicanam libris octo usque ad Step- hani Regis obitum, id est, usque ad annum 1153.
De Gratiano – 1145
Gratianus patria Clusinus, professione Monachus sancti Benedicti, claruit tem- pore Eugenii tertii Pontificis, & Conradi tertii imperatoris, ad annum Dom. 1145. Scripsit Decretum, siue concordiam discordantium canonum: opus valde laboriosum, in quo canones plurimos collegit ex scipturis, ex responsis ponti- ficum, ex conciliis & ex patribus. Et quamuis multi alii viri docti in hoc genere scriptionis laborauerint, ut Dionysius Exiguus, Isidorus, Cresconius, Burchar- dus, Iuo, & si qui alii sunt; ipse tamen solus obtinuit, ut publice in gymnasiis praelegeretur, & multorum doctissimorum virorum Commentariis illustrare- tur.
Scripsit hoc opus Bononiae in monasterio sancti Felicis ex sententia Trithemii in secundo libro de viris illustribus ordinis sancti Benedicti, anno Dom. 1127 vel, ut alii volunt, anno Dom. 1151 nisi forte Trithemius inchoationem alii con- summationem operis annotauerint.
Porro hoc opus a mendis purgatum, & suae integritati restitutum fuit a viris quibusdam eruditissimis auctoritate Gregorii XIII. Pontificis anno salutis 1580.
Obseruatio in Gratianum.
Gratianus id unum habet, quod reprehendi posse videtur, quod non habuit delectum auctorum, ex quibus decreta collegit; annotabo hic aliqua loca per modum exempli.
Primo, distincione XVI can. septuaginta, citatur epistola sancti Athanasii epis- copi Alexandrini de canonibus Nicaenis incendio consumptis, ad Marcum pa- pam. Sed Card. Baronius tomo 3 Annalium demonstrat, eo tempore Athana- sium fuisse exulem in Galliis & incensionem illam canonum Nicaenorum con- tigisse diu post obitum Marci Papae & ipsum
