Saturnus, omnium Planetarum altissimus, & a terra remotissimus, motuque proprio tardissimus, est natura sua frigidus & siccus, teste Ptolomaeo Lib. I, Quadripartiti Cap. 3. & suffragante experientia. Quare cum aut anni, aut eius quadrantis cuiuspiam (veris videlicet, aestatis, autumni, hyemis) dominus est, & aereae constitutionis dispositor, infrigidat & constipat aerem, ne cum aliis inferioris Mundi rebus calorem Solis recipiat; parit caligines, nebulas, pruinas, nives, glacies, pluvias superfluas & infructuosas, maris tempestates; verbo, anni tempora a suis naturalibus qualitatibus removet, augens hyeme frigora, remittens aestate calores. Parit quoque in animantibus aegritudines melancholicas, frigidas, longas; humorum defluxus, epidimias: rerum ad vistum necessariarum penuriam: aliaque multa natuarae adversa. Quare merito censetur natura sua maleficus, & […] sive intemperatus, maximaque nocendi vi praeditus: cuius proinde corpus Solis & aliorum siderum radiis percussum varie. Iuxta varias cum ipsis configurationes, effluvia sua maligna in aerem & subiectam terram evibrans, consimiles in illis effectus excitat.
Iupiter est natura sua temperate calidus & humidus, ideoque foecundus, quoniam medius est inter Saturnum minime, & Martem maxime calidum ac aestuosum. Quare dum aeris dominus est ac director, parit serenitatem placidam, movet pluvias temperatas ac salubres, cit ventos Septentrionales animalibus & germinibus terrae salutares, mitigat aestatis calores, hyemis frigora, affert rerum omnium fertilitatem. Merito ergo natura sua beneficus censetur, & Fortuna maior ab Astrologis appellatur. Haec tamen omnia intelligenda sunt de Iove bene constituto: nam male a Saturno aut alio malefico affectus, vel impeditus, remissius praestat, quae diximus, & quandoque aeris intemperiem concausat, ut ex sequentibus patebit.
