Page:Organum mathematicum libris IX. explicatum (1668).djvu/687

1000 partium, quantuor cyphras dexteream ex radio, et totidem notas ex quolibet Tangentium numero omittendo, aucta tamen ultima ad dexteram relicta figura unitate, quando immediate praecedens ablata superat quinarium. Sed hoc versatis in usu Tabularum Sinuum, Tangentium, et Secantium dixerim.
Necessaria omnino est talis, qualem dixi, Tabula, ut ex ea Tangentes illae excerpi possint, quae necessariae hic et nunc sunt, pro varia locorum latititudine, pro quibus Horologia construenda.
Quoniam tamen in planis, in quibus delinenatur Horologia, Tangentes tot particularum notari non possunt, quot in Tabula continentur respect sinus totius 1000 partium; reducu debent ad partes decimas per abjectionem duarum figurarum ad dexteram, ac si forent calculatae ad radium 10 partium tantum; non neglecta tamen fractione, quam poterior ad sinistram figura abjecta (quae videlicet denas significat) instar numeratoris cum Sinu toto 10 partium tanquam denominatore constituit: Vel potius, quam duae figuarae abjectae, instar numeratoris, cum Sinu toto 1000 partium tanquam denominatore efficiunt.
Exemplis rem declasro. Tangens graduum 75 in Tabula respectu Sinus totius 1000 partium, est 268 partium. Si ex Sinu toto 1000 partium, abjiciantur duae cyphrae ad dexteram , et constituatur Sinus totus 10 partium, debent etiam ex dicta Tangente abjici duae ultimae ad sinistram figurae, nempe 68, ut remaneant pro tangente 2 . Potest tamen sine jactura omitti ultima Figura 8, retenta sola figura 6, ut fiat Tangens 2, veò potius 2 ferme, qouoniam Figura ultima 8 abjecta, major est quam 5.
Rusrus Tangens gr. 48. Min. 45, est in Tabula constructa ad radium 1000 partium, 1140 partium. Ut redecatur haec ad tangentem respectu Sinus totius 10 partium, debent abjici 40, et manebit Tangens 11 , vel 11 . Item Tangens grad. 78. Min.45. est 5027. Abjectis 27, sit Tangens 50, vel potius 50 imo fere 50propter insequentem figuram 7, quae major est quinario, et farctionem residuam auget unitate.

◅▻