Page:Organum mathematicum libris IX. explicatum (1668).djvu/321

From GATE
This page has not been proofread


CAPUT IX.


De dimensione altitudinem verticalium ope Tabulae Geometricae latioris.


Metiri altitudines ope Tabulae Geometricae latioris.

IN Loculamento secundo Organi inclusa est, ut diximus supra Cap. 2. praeter Tabellas alias hactenus explicatas, Tabella quaedam latior, quam dedimus Iconismo IV. quem citato Capite secundo praefiximus.

In hujus Tabellae facie una continetur praxis mensurandi rerum altitudines accessibiles ope umbrae tam rectae, quam versae, Scalae Altimetrae Quadrato inscriptae, assumpta ad libitum quacunque distantia a basi latitudinis, seu adhibito calculo Arithmetico. Nam si statio fiat in distantia pedum v. g. 20, aut 30, aut 40, aut 50 etc. a basi altitudinis et Regula dioptrica in altitudinis fastigium directa abscindat ex umbra recta punctum seu partem unam, aut duas, aut tres, aut quatuor, etc. si fiat, ut partes abscissae ex umbra recta, ad totum latus Quadrati, nempe ad 12, ita distantia assumpta pedum 20, aut 30, aut 40, etc. ad aliud; reperitur in Quoto altitudo quaesita.
E contrario vero si in statione ad libitum assumpta,Regula dioptrica in altitudinis summitatem directa, cadat in punctum primum, et secundum, aut tertium, etc. umbrae versae, fiatque ut 12, nempe latus totum Quadrati, ad partes abscissas, nempe ad unum, aut duo, aut tria etc. ita distantia assumpta pedum 50, aut 60, aut 70, etc. ad aliud; reperitur in Quoto altitudo quaesita.
Sed haec explicata jam sunt in praecedentibus,maxime Cap. 5. Proposit. 1. 2. et 3 aliisque Capitibus ac Propositionibus, ideo diutius non immoror.
In facie altera ejusdem Tabellae latioris ponitur ab oculos nudis Figuris modus mensurandi altitudines vereticales inaccessibiles per duas stationes, uti apparet ex Iconismo IV. supra proposito. Hunc itaque modum, quoniam et saepe adhibendus est, et Principibus ac Nobilibus non ingratus futurus, paulo susius explicabimus.