Page:Organum mathematicum libris IX. explicatum (1668).djvu/291

From GATE
This page has been proofread

Sic opeare Metire a basi G usque in B passus duodecim, & in puncto B statuae Quadratum supra suam basin aut pedem ita, ut latus C D respiciat altitudinem, & su perpendiculare horizonti. Deinde applicato oculo ad A, dirige radium visualem inF, aut in H, aut in I, aut in K, elevando ac deprimendo Regulam diopticam tam diu, donec per utrumque pinnacidium videas fastigium F, aut H, aut I, aut K, &c. & nota partes, quas in latere recto C B Regula dioptrica absindit. Si abscintit partes duas, altitudo est sextupla distantiae G B, nempe passuum 72; si abscindit partes tres, altitudo est quadrupla distantiae, nempe passuum 48; si abscindit quatuor, altitudo est tripla distantiae, nempe passuum 36; & sic de reliquis, prout ex facie anteriore praecedentis Tabellae secundae pater.

Annotatio.

Quadrato pendulo reperitur pracise altitudo. Quadrato stabili inventa altitudini addenda est statura mendoris, aut altitudo pedis, e quo pendet firmiter Quadratum.

Monitio ad Lectorem.

Ex dictis facile colliget Lector, dum ex certa ac determinata distandia, v.g. pedum aut passuum duodecim, mensuratur altitudo, sive Quadrato pendulo, sive stabili, & perpendiculum aut Regula cadit in latus versum, abscinditque patres vel duas, vel tres, vel quatuor, cur tunc numerus pedum aut passuum altitudinis sit aequalis numero partium ex verso latere abscissarum. Ratio nimirum est, quia, cum distantia a basi altitudinis sit, quod numerum pedum &c aequalis toti lateri recto, quod numerum partium, etiam altitudo aequalis est, quo ad numerum pedum, partibus lateris versi. Caaeterum quoniam rarissime contingit, ut assumpta exigua distantia a basi altitudnis, qualis est duodecim pedum, aut passum abscindatur a perpendiculo aut Regula latus versum nisi valde exigua sit altitudo, uti ex dictis patet; nolo esse longior in his casibus fusioribus verbis ac Figuris exlicandis.