Page:Organum mathematicum libris IX. explicatum (1668).djvu/215

EXEMPLA.

EXEMPLUM I. Convictores 4, diebus 15, solvent florenos 20; quaeritur, quot florenos solver debeant 12 convictores, diebus 36? Colloca numeros ut sequitur:

Convict. Dies. Flor. Convict. Dies. Flor.</center><br>

<center> Fac. </center><br> <center> 4. 15. 20. 12. 36. 144.</center><br> Termini principlaes in Exemplo sunt, 4 convictores, 2 floreni, 12 convictores: minus principlaes sunt dies 15, et dies 36. Multiolica ergo 4 per 15, fient 60 pro primo termino composito. Multiplica item 12 per 36, fient 432 pro altero composito. Hic factis, dispone ita tres terminos:

Si 60, dant 20, quid dabuntur 432?.

Duc secundumm in tertium, et productum 8640 divide per primum, et dabit Quotos florenos 144.
EXEMPLUM II. Pro 20 centenariis mercium, advectis per 30 milliaria, solvendi sunt 4 floreni: queritur, quantum solvi debeat pro 50 centenariis, advectis per 40 milliaria. Colloca numeros ut sequitur.

Centen. Milliar. Flor. Centen. Milliar.</center><br>

<center> quantum </center><br>

<center> 20. per 30. 4. 50. per. 40.</center><br> Multiplica primum per secundum, et quartum per quintum; et habebis ibi 600l hic 2000. Deinde dic:

600 dant 4,quid dant 2000? Fac. 13 200/600.

Quae 100/600 unius floreni idem sunt ac 2/6, sive ⅓ unius floreni, id est, 5 bazii, quia florenus constat 15 baziis.
EXEMPLUM III. Quidam 100 Imperialibus, lucratur intra 2 menses, 3 florenos: quaeritur, quantum possit eadem proportione servata lucraru Imperialibus 84, intra 5 menses. Colloca numeros ut sequitur, et operare ut dictum, inveniesque quod vides.

Imper. Mens. Flor. Imperial. Mens. Flor. bac. crucig.</center><br>

<center> Fac. </center><br> <center> 100. 2. 3. 84. 5. 6. 4. 2.</center><br> circiter. Alia Exempla proponent ac solvet Instructor, ut Princeps Tyro praxis ipsa discat.

◅▻