Editing Page:Organum mathematicum libris IX. explicatum (1668).djvu/767

rizontem, seu spatium temporis, quo Sol infra Horizontem moratur. <br>
Ex quibus pater, Naturalem die constare integro circulo seu parallelo (vel potius spira, spiraliter enim movetur Sol circa Terram ab uno Solstitiali puncto ad alterum) quem Sol motu diurno circa Terram conficit: Artificialem vero diem constare circuli seu paralleli illius arcu, quem Sol conficit supra Horizontem; Artificialem noctem aru, quem conficit infra Horizontem. Quoniam igitur arcus illi sunt in diversis regionibus varii, prout varia est poli elevatio; sequitur dies quoque et noctes artificiales esse varios.<br>
<center>§. II.</center><br>
<center>''Triplex est Horizon, triplexque Sphaera.''</center><br>
Huius causa ut intelligatur, sciendum triplicem ab Astronomis distringui Horizontem, rectum, obliquum, parallelun; qui constituunt etiam triplicem Sphaeram, (sic Astronomi loquuntur) rectam, obliquam, parallelam, ortas ex diversa poli altitudine. Quae ut explicem, et Tyro intelligat, propono considerandas quinque sequentes Figuras, in quibus notanda sunt sequentia.<br>
I. In quatuor prioribus Figuris lineam QR, in quinta vero Figura lineam BA referre Horizontem. II. In prima Figura lineam AB, in secunda lineam HP, in tertia et quarta lineam BG, in quinta denique lineam QR referre circulum Verticalem primarium. III. In omnibus quinque Figuris lineam AB esse Aequatorem, et DE, FG, HI, KL, MN, OP, esse Parallelos Solis, quos Sol initio Signorum motu diurno describit circa Terram. Describit autem non tantum sex, sed tot Parallelos, ut dixi Cap. praecedenti §. XI. quot annus dies habet, hoc est, singulis diebus unum. IV. In prima Figura et quinta lineam QR, in secunda, tertia, et quartalineam ST repraesentare axem Mundi, cuius extrema sunt poli asterisco notati. V. In omnibus quinque Figuris punctum C me-