CAPUT V.
Ars Colibistica, Ponderum et Mensurarum, ex antiquis Romanorum Monumentis desumpta.
Liquidarum materiarum mensurae apud antiquos hae erant in usu. Primo Culeus, Amphora seu Quadrantal, Congius, Sextarius, Hemina. Continent itaque Culeus 20 amphoras; Amphora urnas duas; Congius sextarius sex; Sextarius heminas duas;Hemina quartarios duos, acetabula duo; Acetabulum sesqui-cyathum; Cyathus ligulas quatuor; Ligula demum drachmas tres, scrupulum unum.
Harum itaque Mensurarum, et insuper Ponderum proportionem, et quantitatem ab antiquis usitatem,et successu temporis invariatam , antiquitatum sagax et scrupulosus indagator Kircherus in Musaeo suo exhibet in vasis ex lapide Schisto concinnatis, unde videntur sex lapidae Tabulae, quae Quadrantalis antiqui in cubum adaptati referunt mensuram. Hoc quadrantale Mensurae genus Festus Pompeius his verbus desbribit: Quadrantal vocatur antiqua, quam ex Graeco (sed abusivè)Amphoram dicunt, quod vas unius pedis quadrati, 48 sextarios capit. Volsius Metianus verò hanc Quadrantalis mensuram sic describit: Quadrantal, quod nunc plerique Amphoram vocant, habet urnas duas. Exhibent itaque accersitae lapideae tabulae has inscriptiones; ex quibus clarè patet, earundem in cubum unitatum mensurae genus.
In prima itaque facie haec legis.
Quadrantal pondo LXXX.
Fannio
Seu puras pendas latices, seu dona
Lyaei.
In altera facie, haecce.
Rhemnius Fannius
Palaemon.
Pes longo spatio latoque notetur in anglo
Angulus ut par sit, quem claudit linea triplex,
Quatuor ex quadris medium cingatur inane.
Amphora sit Cubus, quam ne violare liceret,
