Page:Organum mathematicum libris IX. explicatum (1668).djvu/652

From GATE
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
This page has not been proofread


IV. Ex Aequinoctiali H G M abscinde G H aequalem ipsi F G; ductaque; recta C H pro axe Mundi, duc ad ipsam C H ex G perpendicularem G I; et ex I ad C G aliam perpendicularem I K: eritque I K longitudo styli perpendiculariter erigendi in puncto K; C I G vero erit triangulum perpendiculariter supra C G erigendum pro stylo angulari; in quo triangulo angulus G C H erit altitudinis poli, C G I complementum, C I G angulus rectus.
V. In linea styli C G, sumpta recta G L, ipsi G I aequali, describe ex L circulum cujuscunque magnitudinis, et per centrum L, ac punctum M, in quo Aequinoctialis intersecat Meridianam, C D, duc Diametrum circuli descripti. Hunc circulum divide in 24 partes aequales pro horis integris Horologio inscribendis, in 48 pro horis dimidiis, initio facto a Diametro L M. Per puncta opposita divisionum circuli, et per centrum L, duc rectas, et secabitur Aequinoctialis H M in punctis; per quae si ex centro C Horologii rectas lineas eduxeris, atque ad libitum terminaveris; dabunt hae lineas horarias, eundem servantes ordinem, quem in Verticali non declinante·nempe C D erit linea horae 12mae; lineae vero, Aequinoctialem secantes ad partem sinistram, erunt horarum, ante meridiem, ad dexteram, post meridiem, in Horologio a meridie declinante in Ortum, aut Occasum; in Horologio vero declinante a Septentrione in Ortum aut Occasum, lineae ad dextream dant horas matutinas, ad sinistram vespertinas.
Si aliqua linea, per aliquod punctum divisionis circuli et centrum L ducta, non secat Aequinoctialem, sed ipsi parallela est; linea recta, ducta per centrum C, et parallela Aequatori, dabit illam horam, quaecunque fuerit.
VI. Horologium hactenus descriptum, et quodcunque aliud a Verticali primario declinans, ita collocari debet in plano declinante(si in plano mobili descriptum est,) ut linea Meridiana C D sit perpendicularis ad Horizontem, et recta A B eidem parallela; et punctum C in iis, quae a Meridie declinant, sursum, punctumque D deorsum costituatur; in illis, quae a Septentrione declinant, punctum C deorsum, D susrum ponatur.
Si in plano immobili describendum est Horologium; ducatur